Egluro mesuryddion rhagdalu

Eich hawliau ar fesuryddion rhagdalu ac a ydych yn wynebu risg o gael eich datgysylltu.

Beth yw mesurydd rhagdalu?

Mae mesurydd rhagdalu yn fath o fesurydd ynni domestig sy'n caniatáu i chi dalu am ynni cyn i chi ei ddefnyddio. Gelwir y math hwn o fesurydd yn fesurydd talu wrth ddefnyddio hefyd.

Mae mesuryddion rhagdalu yn cynnig hyblygrwydd, sy'n caniatáu i chi dalu pan fyddwch yn dewis gwneud hynny yn hytrach na thalu bil bob mis. Gall hyn ei wneud yn haws i gyllidebu, gan na fydd angen i chi aros nes bydd y bil misol wedi cyrraedd.

Gallwch hefyd gronni credyd yn ystod cyfnodau lle byddwch yn defnyddio llai o ynni, er enghraifft, yn ystod misoedd cynhesach y flwyddyn.

Gyda mesurydd rhagdalu, byddwch yn talu taliadau sefydlog a bydd angen credyd ar eich mesurydd er mwyn sicrhau y bydd eich cyfarpar yn gweithio fel yr arfer os na fyddwch gartref. Mae'n bosibl y byddwch am ystyried a allai tariffau eraill neu ddulliau talu eraill fod yn fwy costeffeithiol.

Eich mesurydd rhagdalu

Bydd y ffordd o gael darlleniad yn dibynnu ar ba fath o fesurydd sydd gennych. Mae'n syml iawn fel rheol ac yn cynnwys pwyso botwm ar y mesurydd.

Dylech gysylltu â'ch cyflenwr ynni os bydd angen help arnoch i ddarllen eich mesurydd.

Ychwanegu credyd at eich mesurydd rhagdalu

Gellir ychwanegu credyd at eich mesurydd rhagdalu drwy ddefnyddio allwedd neu gerdyn. Gallwch ychwanegu credyd yn Swyddfa'r Post a siopau lle cynigir gwasanaeth Payzone neu PayPoint. Os oes gennych fesurydd rhagdalu deallus, gallwch hefyd ychwanegu credyd drwy ddefnyddio ap ar eich ffôn symudol neu ddyfais arall.

Anhawster yn ychwanegu credyd at eich mesurydd rhagdalu

Os bydd eich mesurydd yn rhedeg yn isel ac na allwch fforddio ychwanegu credyd eto, neu os na allwch gyrraedd man ychwanegu credyd, gall credyd mewn argyfwng a chredyd oriau cyfeillgar fod o help i chi gadw eich cyflenwad nes byddwch yn gallu prynu rhagor o gredyd.

Credyd mewn argyfwng

Os bydd eich credyd yn rhedeg yn isel, dylech allu cael credyd mewn argyfwng ar gyfer eich mesurydd rhagdalu. Swm bach o arian yw hwn i'ch helpu i gadw eich cyflenwad a byddwch yn ei ad-dalu y tro nesaf y byddwch yn ychwanegu credyd.

Mae'r ffordd y byddwch yn cael gafael ar gredyd mewn argyfwng yn dibynnu ar eich cyflenwr a'r math o fesurydd. Holwch eich cyflenwr i gael gwybodaeth am beth i'w wneud os bydd angen credyd mewn argyfwng arnoch.

Os byddwch yn defnyddio eich credyd mewn argyfwng i gyd, bydd y gair 'DEBT' yn ymddangos ar sgrin ddigidol eich mesurydd ynghyd â gwybodaeth arall, fel y swm sy'n ddyledus gennych.

Credyd oriau cyfeillgar

Gall fod adegau pan fyddwch yn rhedeg allan o gredyd dros nos, ar ddydd Sul neu yn ystod gwyliau cyhoeddus, pan fydd eich man ychwanegu credyd arferol ar gau o bosib.

Os bydd eich credyd yn rhedeg yn allan yn ystod yr amseroedd hyn, byddwch yn dal i allu parhau i ddefnyddio trydan a nwy. Gelwir hyn yn gredyd oriau cyfeillgar. Bydd yr amseroedd y gallwch gael gafael ar y credyd hwn yn dibynnu ar y math o fesurydd rhagdalu sydd gennych.  

Bydd cost yr ynni y byddwch yn ei ddefnyddio yn ystod y cyfnod hwnnw wedyn yn cael ei ychwanegu at eich mesurydd, a byddwch yn ei ad-dalu y tro nesaf y byddwch yn ychwanegu credyd.

Cymorth arall

Os byddwch yn poeni na allwch fforddio ychwanegu credyd at eich mesurydd rhagdalu, cysylltwch â'ch cyflenwr ar unwaith. Mae ein rheolau yn golygu bod yn rhaid i gyflenwyr gynnig cymorth. Mae hyn yn cynnwys:

  • credyd cymorth ychwanegol os byddwch mewn sefyllfa fregus ac nac oes gennych lawer o opsiynau talu
  • credyd cymorth ychwanegol wrth i chi weithio allan ffyrdd o dalu os byddwch mewn sefyllfa fregus

Bydd angen i chi ad-dalu'r credyd gan eich cyflenwr y tro nesaf y byddwch yn ychwanegu credyd. Bydd yn rhaid i gyflenwyr gydweithio â chi i gytuno ar gynllun talu y gallwch ei fforddio.

Gallwch ofyn am:

  • adolygiad o'ch taliadau a'ch ad-daliadau o ddyledion
  • seibiannau talu neu ostyngiadau
  • mwy o amser i chi dalu
  • arian o gronfeydd caledi
  • Cofrestriad Gwasanaeth â Blaenoriaeth – gwasanaeth cymorth am ddim os byddwch mewn sefyllfa fregus

Mae'r rhan fwyaf o gyflenwyr wedi llofnodi Ymrwymiad Bregusrwydd Energy UK a luniwyd ar y cyd ag Ofgem i gefnogi aelwydydd sydd mewn sefyllfa fregus.

I gael rhagor o wybodaeth am y cymorth sydd ar gael, gweler ein tudalen yma: Cael help os na allwch fforddio eich biliau.

Mesuryddion rhagdalu ar gyfer ad-dalu dyled

Rhaid i gyflenwyr ynni gynnig amrywiaeth o ffyrdd o ad-dalu dyled. Un opsiwn posibl yw drwy fesurydd rhagdalu. Mae'n caniatáu i chi ad-dalu rhywfaint o'ch dyled sydd heb ei thalu yn awtomatig bob tro y byddwch yn ychwanegu credyd at eich mesurydd.

Dim ond os bydd yn ddiogel ac yn rhesymol ymarferol i chi gael gafael ar y mesurydd rhagdalu a'i ddefnyddio y gall cyflenwr ei osod i chi.

Dim ond ar ôl i gyflenwr gymryd pob cam rhesymol i gytuno ar gynllun talu â chi y gall osod mesurydd rhagdalu drwy orfodaeth neu newid eich mesurydd rhagdalu o bell. Dim ond pan fetho popeth arall y dylid gwneud hyn er mwyn osgoi datgysylltu eich cyflenwad.

Ni all cyflenwyr osod mesurydd rhagdalu drwy orfodaeth ar gyfer pobl mewn sefyllfaoedd bregus penodol os byddai'n drawmatig. Mae'n rhaid iddynt wneud cais am warant cyn y gallant osod mesurydd rhagdalu. Gall hyn gostio hyd at £150 a gellir ei ychwanegu at y ddyled bresennol. Ni fydd yn rhaid i bobl sydd mewn sefyllfaoedd bregus penodol dalu'r gost hon.

Mae Cyngor ar Bopeth yn cynnig arweiniad ar yr hyn y gallwch ei ddisgwyl os bydd eich cyflenwr yn gosod mesurydd rhagdalu.   

Rydym yn gwneud newidiadau i'r rheolau hyn ac yn eu gwneud yn llymach. O 8 Tachwedd 2023, bydd yn rhaid i gyflenwyr ynni ddilyn rheolau llymach newydd cyn y gellid gosod mesurydd rhagdalu anwirfoddol mewn cartrefi. Darllenwch am y newidiadau i drwyddedau cyflenwyr ynni a'r rheolau newydd ar gyfer gosod mesuryddion rhagdalu anwirfoddol.

Cynllun Lle i Anadlu

Cynllun am ddim gan y llywodraeth yw Lle i Anadlu (a elwir weithiau'n Gynllun Seibiant Dyledion), a allai gadw credydwyr draw am hyd at 60 diwrnod er mwyn i chi ganolbwyntio ar gael cyngor ar ddyledion a threfnu ffordd o'u talu.

Os byddwch yn gwneud cais ac yn gymwys, caiff pob un o'r credydwyr eu hysbysu ac ni allant barhau ag unrhyw weithgaredd casglu neu orfodi. Bydd angen i chi barhau i wneud eich taliadau rheolaidd os gallwch fforddio gwneud hynny.

Gall StepChange eich helpu i gwblhau ceisiadau.

Dyled a datgysylltu

Os byddwch yn pryderu am na allwch dalu eich biliau, cysylltwch â'ch cyflenwr. Gall eich cyflenwr drafod cynlluniau talu ac opsiynau o ran dull talu â chi.

Rhaid i gyflenwyr gymryd pob cam rhesymol i osgoi datgysylltu cyflenwad ynni oherwydd dyled.  Mae rheolau caeth yn gymwys.

Ni all cyflenwyr eich datgysylltu chi os:

  • os ydych mewn dyled i gyflenwr blaenorol
  • os ydych yn fethdalwr ac mae'r ddyled wedi bod yn ddyledus ers cyn i chi fod yn fethdalwr
  • os oes arnoch ddyled am wasanaeth neu gyfarpar gan gyflenwr, ac nid am eich defnydd o nwy neu drydan

Yn y gaeaf (1 Hydref hyd at 31 Mawrth), rhaid i'ch cyflenwr gymryd pob cam rhesymol i osgoi eich datgysylltu am y rhesymau canlynol:

  • os ydych wedi cyrraedd oedran pensiwn y wladwriaeth
  • os ydych yn anabl
  • os oes gennych salwch cronig

Rhaid i'ch cyflenwr beidio â datgysylltu eich cyflenwad rhwng 1 Hydref 2023 a 31 Mawrth 2024 os byddwch wedi cyrraedd oedran pensiwn y wladwriaeth ac:

  • yn byw ar eich pen eich hun, neu
  • yn byw gyda phlant dan 18 oed, neu
  • yn byw gyda phobl eraill sydd mewn oedran pensiynadwy

Mae llawer o gyflenwyr wedi llofnodi ymrwymiad bregusrwydd hefyd. Mae hyn yn addo na fyddant byth yn eich datgysylltu'n fwriadol ar unrhyw adeg o'r flwyddyn am y rhesymau canlynol:

  • os oes gennych blant o dan chwech oed
  • os oes gennych blant o dan 16 oed yn ystod y gaeaf (1 Hydref hyd at 31 Mawrth)
  • os na allwch ddiogelu eich lles chi neu les aelodau eraill o'ch cartref oherwydd eich oedran, eich iechyd, eich anabledd neu ansicrwydd ariannol difrifol

Newid cyflenwr

Alla i newid cyflenwr os oes gen i fesurydd rhagdalu?

Gallwch, mae'n bosibl i chi newid cyflenwr os ydych ar dariffau rhagdalu – a gallwch hefyd newid cyflenwyr os oes gennych ddyled heb ei thalu o lai na £500.

Alla i newid fy mesurydd rhagdalu i fesurydd credyd?

Os ydych yn denant, bydd angen caniatâd eich landlord arnoch i newid y mesurydd. Os mai chi yw perchennog yr eiddo rydych yn byw ynddo, yna eich dewis chi yw newid eich mesurydd. Mae'n bosibl y bydd eich cyflenwr yn cynnal gwiriad credyd neu'n gofyn i chi dalu ernes.

Anhawster o ran cyrraedd eich mesurydd rhagdalu

Mae angen i chi allu cyrraedd eich mesurydd. Mae symud mesurydd eich hun yn anghyfreithlon, felly mae gan eich cyflenwr rwymedigaeth i geisio ei symud os yw'n anodd i chi ei gyrraedd.

Mae hyn am ddim fel arfer, ond bydd yn dibynnu ar eich sefyllfa. Mae am ddim os ydych ar Gofrestr Gwasanaethau â Blaenoriaeth.

Os nad yw'n bosibl symud eich mesurydd, dylai mesurydd arall gael ei osod a fydd yn eich galluogi i dalu am ynni wedi i chi ei ddefnyddio. Bydd hyn yn gymwys os oes gennych anabledd neu salwch sy'n golygu ei bod:

  • yn ddrwg i'ch iechyd os gallai eich cyflenwad ynni gael ei dorri
  • yn anodd i chi ychwanegu credyd, neu ddeall neu ddefnyddio'r mesurydd

Cymorth pellach

Os nad ydych yn fodlon ar ymateb eich cyflenwr i anhawster â mesurydd rhagdalu, gallwch wneud cwyn i'ch cyflenwr ynni.

Cysylltwch â Cyngor ar Bopeth os nad ydych yn siŵr beth yw'ch opsiynau a bod angen mwy o gymorth arnoch. Os ydych mewn sefyllfa fregus, gallai rhywun yn yr Uned Cymorth Ychwanegol ddelio â'ch achos.

  • Ffoniwch 0808 223 1133 neu defnyddiwch ei gyfleuster gwe-sgwrs
  • Ar gyfer ffôn testun, deialwch 18001 ac yna rif y llinell gymorth

Yn yr Alban, gall Advice Direct Scotland helpu:

e-bostiwch energyadvice.scot